کبوترخانه، کفترخان، برج کبوتر، ورده یا برج حمام سازه‌ای است که جهت لانه‌گزینی پرنده‌ها به‌ویژه کبوترها در غرب آسیا و اروپا ساخته می‌شود. کاربرد عمدهٔ این بناها جمع‌آوری مدفوع پرندگان جهت استفاده در کشاورزی، دباغی، چرم‌سازی و ساخت باروت است.

تاریخچهٔ کبوترخانه‌ها و این که در چه زمانی یا کجا با هدف بهره‌برداری از مدفوع پرنده‌ها به خصوص کبوترها به‌عنوان کود ساخته شدند به‌طور دقیق مشخص نیست، اما شواهد این سازه‌ها در ایران به ۱۲۰۰ سال پیش می‌رسد.

برج‌های کبوتر فقط در ایران موجود نیستند بلکه در کشورهایی مانند افغانستان، عراق، ترکیه، مصر، انگلستان، فرانسه، اسپانیا، آمریکا و برخی کشورهای دیگر نیز مشاهده می‌شوند. با این‌که این سازه از اهمیت بالایی در صنعت کشاورزی برخوردار بوده‌است، اطلاعات چندان دقیق و کاملی در مورد آن‌ها وجود ندارد.

شاید دلیل اصلی پرورش کبوتر در ایران این نکته بود که کبوترها بر خلاف گنجشک‌ها و سایر پرندگان به مزارع سبز حمله نمی‌کردند و صرفاً از دانه‌های بر زمین ریخته پس از برداشت کشاورزی تغذیه می‌شدند.

به این ترتیب پرورش مجموعه‌های چند هزارتایی کبوتر هم جلوی اسراف دانه‌های گندم را می‌گرفت و هم محصول پر ارزشی چون کود کبوتر را به همراه داشت. از طرفی کبوتران یک ذخیرهٔ گوشتی برای روزهای قحطی به‌حساب می‌آمدند و از این رو در ایام عادی کسی تعرضی به خود کبوترها نمی‌کرد.

♦️ابعاد روزنه‌های ورودی به اندازه‌ای است که فقط کبوتران و پرندگان کوچک می‌توانند از آن عبور کنند و پرندگان مهاجم قادر به رفت‌وآمد از آن نیستند. همین امر، امنیت کبوتران را تأمین می‌کرد.


#ایران #ایران_باستان #پرندگان #کبوتر #کبوترخانه #معماری #فرهنگ_ملل #سنن_ملل #خلاقیت #پرورش_کبوتر #کود_حیوانی #کود_کبوتر #کشاورزی #دانستنیها