شرح دلنشین

🌿 شرح دل‌نشین:
✨ متن حکمت:
إذا أمْطَرَ التّحاسُد، نَبَتَ التّفاسُد.

این جمله کوتاه، در قالب یک تشبیه هنرمندانه، مکانیزم تولد فساد اجتماعی را از دل حسد جمعی بازگو می‌کند؛ درست همان‌گونه که باران، خاک را بیدار می‌کند و بذرها را به رشد می‌کشاند، حسادت نیز وقتی در میان انسان‌ها شیوع پیدا کند، بذرهای زهرآگینِ کینه، دشمنی، و فساد را بارور می‌سازد.

🔹 تحاسد:

«حسد» آنگاه که از یک حس پنهان در دل، به رفتاری فراگیر و عمومی در جامعه تبدیل شود، شکل «تحاسد» می‌گیرد؛ یعنی رقابت ناسالم، چشم‌و‌هم‌چشمی، و شادی از شکست دیگران. این تحاسد، همچون ابری مسموم، بر سر جامعه سایه می‌افکند.

🔹 تفاسد:

و در پی آن، «تفاسد» می‌روید: یعنی فسادهایی پی‌در‌پی، زنجیروار، و متقابل؛ از دروغ‌ و غیبت گرفته تا خیانت و فریب، از تفرقه میان دل‌ها تا فساد در اداره‌ها. درست مثل روییدن علف‌های هرز پس از باران، اما این بار نه در طبیعت، که در مزرعه‌ی اخلاق انسان.

🧠 در نگاهی علمی:

تحاسد، همان «انرژی منفی جمعی» است که روان‌شناسی اجتماعی آن را یکی از ریشه‌های اصلی بی‌اعتمادی و فروپاشی انسجام اجتماعی می‌داند.
در چنین فضایی، حتی فضیلت‌ها نیز زیر سؤال می‌روند، و خوبی دیگران به‌جای تحسین، حسد می‌آفریند. نتیجه آن، چیزی نیست جز تفاسدی چون:

رقابت ناسالم

تخریب متقابل

تخلف و خیانت

افول سرمایه اجتماعی

📜 گواهی از قرآن و حدیث:

🔸 پیامبر اکرم(ص):

> «الحسدُ يَأكُلُ الحسناتِ كما تَأكُلُ النارُ الحَطبَ.»
«حسد، نیکی‌ها را می‌بلعد؛ همان‌گونه که آتش، هیزم را.»

🔸 علی علیه‌السلام:

> «الحَسَدُ داءٌ لا يُشفَى.»
«حسد، بیماری‌ای است بی‌درمان.»

🔸 قرآن کریم:

> «وَمِن شَرِّ حَاسِدٍ إِذَا حَسَدَ.»
(سوره فلق، آیه ۵)