❗تنوع و تعدد بحث از آزادی و ابعاد مختلف آن از آن روست که هر اندیشورزی با توجه به پیش‌فرض‌ها و مسلک و مرام خویش به تعریف این واژه‌ی مهم و اساسی در زندگی بشر آزادیپرداخته و شاخص‌های ویژه‌ای برای آن برشمرده است.
به نوشته‌ی آیزایا برلین، «در تاریخ بشر، همه‌ی اخلاقیون آزادی را ستوده‌اند؛ اما معنای آزادی نیز مانند کلمات خوشبختی، خوبی، طبیعت و حقیقت به‌قدری کشدار است که با هرگونه تفسیری جور درمی‌آید.»
🔸اندیشه‌ی شهید بهشتی این است که وی آزادی را از بی‌بندوباری جدا می‌کند و معتقد است حدود آزادی باید از طریق قانون معین شود.

♦️و در آخر اینکه این را از ما یادگار داشته باشید : آزادی ، به فعلیت رساندن خواسته ای نفسانی نیست