علمزندگی

#علم_زندگی (۱۹)

💡 سبک زندگی، سبک زندگی، چگونه بودن در سایه سار کلام معصومین علیهم السلام

〰 ️〰 ️▪ ️〰 ️◽ ️〰 ️🌅

دین و قدرت!

شاید کمتر کسی باشد که این جمله و توصیه معروف نیکولوماکیاولی، سیاست‌مدار و فیلسوف و نمایشنامه‌نویس ایتالیایی را در اتمسفر و فضای تفکر مادی قدرت‌مدار، نشنیده باشد:

❌ هدف، وسیله را توجیه می‌کند❗ ️❕



یعنی برای رسیدن به هدف، استفاده از هر وسیله‌ای مجاز است؛
مثلا برای رسیدن به قدرت و حکومت یا حفظ آن، هر جنایت و تهمت و دروغ و خیانتی رواست!
این سخن ماکیاولی در طول تاریخ بشر، سرمشق بسیاری از حاکمان بوده و هست؛
در این مسیر، بازی با دین و مفاهیم دینی نیز وسیله و ابزار مناسبی برای رسیدن به قدرت و باقی ماندن در آن بوده و هست؛
کافی است به تاریخ قرون وسطی و سلطه کشیشان در اروپا یا تاریخ بنی‌امیه و بنی‌عباس در کشورهای اسلامی نگاهی بیندازید؛
تا ببینید چگونه برای رسیدن به هدف قدرت و حکومت، بازی با دین و سوء استفاده از آن توجیه شده است.

ماکیاولی در کتاب شهریارش که برای حاکمان فلورانس نگاشته شده، چنین توصیه می‌کند:

❌ پس برای فرمانروا، داشتن صفات خوب، چندان مهم نیست! مهم این است که او فن تظاهر به داشتن این صفات را خوب بلد باشد....به طوری که انسان وقتی او را ببیند، یا گفتارش را بشنود، کوچک‌ترین تردید برایش باقی نماند که این شهریار، مظهر دل‌سوزی و وفا و درستی و
اعتقاد به مذهب است....!

ماکیاولی در این کتاب، به صراحت، هدف عمل سیاسی را دست‌یابی به قدرت می‌داند و بنابراین، آن را محدود به هیچ حکم اخلاقی نمی‌‌داند و در نتیجه، به کار بردن هر وسیله‌ای برای پیشبرد اهداف مجاز شمرده می‌شود و
بدین‌گونه سیاست را به کلی از دین و اخلاق جدا می‌داند.

برخی ماکیاولیست‌های صدر اسلام(!) به امیر المومنین علیه السلام طعنه می‌زدند که :

ببینید معاویه چقدر هوشمند و زیرک است...چرا شما رعایت سیاست را نمی‌کنید...چرا فلانی را از امارت برداشتید، کمی صبر می‌کردید، او دشمن می‌شود و ....

و حضرت مظلومانه می‌فرمودند:

💠 والله ما معاوِیةُ بأدهی مِنّی وَلکِنَّهُ یَغدِرُ وَ یَفجُرُ وَ لَو لا کَراهِیةُ الغَدرِ لَکُنتُ مِن أدهی النّاسِ.
(نهج‌البلاغه خ۲۰۰)

💠 به خدا سوگند معاویه از من سیاست‌مدارتر نیست، ولی او نیرنگ می‌زند و مرتکب گناه می‌شود. اگر نیرنگ و پیمان شکنی ناپسند و ناشایسته نبود، من از سیاست‌مدارترین و زیرک‌ترین مردم بودم.

در جنگ #صفین، قبل از آنکه امیرالمومنین علی علیه السلام به منطقه جنگ برسند، اصحاب معاویه، جلوی آب فرات را بستند تا لشکر امام علیه‌السلام را تحت فشار قرار دهند.
جنگ درگرفت و کنترل آب به دست امام علیه‌السلام افتاد.
اصحاب گفتند: مقابله به مثل کنید! نگذارید آب بردارند تا تسلیم شوند.

👈 امیرالمومنین بار و ننگ ملامت‌ها و تمسخرهای نزدیکان را به جان خریدند،
ولی زیر بار مکر نرفتند؛
حتی در جنگ نیز انسانیت را رعایت می‌کردند‌.

آری، در دین، سیاست و قدرت، وسیله‌ای برای بندگی خداست، نه ابزاری برای ارضای خود و خود پرستی...


اگر قرار بود برای دنیاپرستان مطلبی با عنوان علم زندگی نگاشته می‌شد، یکی از دروس بزرگ و کلیدی و مهم آن، جمله معروف ماکیاولی بود؛
پس به مصداق داستان "ادب از که آموختی" باید این توصیه را در زندگی به خاطر سپرد که:


✅ هدف، وسیله را توجیه نمی‌کند.

_______________

اگر این رفتار امامان ما بوده است،
اگر آنها با خون سر و خون دل کوشیدند به ما این درس بزرگ زندگی را بیاموزند؛
و معنای بلند و رفیع آن را سیدالشهداء علیه السلام در کربلا سرود که:

💠 الموتُ خَیرٌ مِن رُکوبِ العارِ.
(بحارالانوار ۳۶۶/۴۴)
💠 مردن بهتر از آن است که آدمی تن به ننگ و پستی دهد.

آیا بی‌انصافی نیست که به خاطر حرف و سرزنش چند بچه،
چادر از سر برداریم، دست به لقمه حرام زنیم، لقمه خود را شبهه ناک کنیم و ...نمک به زخم موالیان بپاشیم؟

عارِ ترس از سخن مردم را به ترس سخط خدا ترجیح دهیم؛
و خود را گرفتار نار الهی کنیم؟؟

مگر دین معنایی جز این دارد که در راه رضای خداوند، ثابت قدم باشیم،
حتی به قیمت سرزنش این و آن و حتی به قیمت از دست دادن آبرو...

آیا کسی که به خاطر خداوند، رنج سرزنش یا بی‌آبرویی ، نزد این و آن را تحمل می‌کند ، انسانی ضعیف و ذلیل و با رفتاری ننگین است؟
قطعا خیر؛ و اگر عزت و بزرگی و پاکی