رسول اکرمص حیاء را دو قسم کرده و فرموده اند حیاء بر

رسول اکرم(ص) #حیاء را دو قسم کرده و فرموده اند: "حیاء بر دو قسم است حیاء عاقلانه و حیاء احمقانه. حیاء عقلانی ناشی از علم و حیاء احمقانه ناشی از جهل است".(۱)
حیاء مذموم، همان کم رویی است که ناشی از ضعف نفس و نشانة حقارت درونی است. امام علی(ع) یکی از آن موارد را حیا و شرم از فراگیری علم می داند و می فرماید: "هیچ کس حیا نکند از این که اگر چیزی را نمی داند یاد بگیرد".(۲) در این صورت حیاء و شرم موجب انحطاط فکری و عامل رکود و عقب افتادگی انسان می شود. امام علی(ع) می فرماید: "ترس همراه زیان و حیاء به نومیدی پیوسته است".(۳)
اما حیاء ممدوح با عفت و بزرگواری نفس آمیخته شده است تا جایی که امام صادق(ع) آن را رأس مکارم اخلاق می داند.(۴)

۱ - #کافی، ج ۳، ص ۱۶۶.
۲- #نهج_البلاغه، فیض الاسلام، قصار ۷۹.
۳ - #بحارالانوار، ج ۶۸، ص ۳۳۷.
۴ - #میزان_الحکمه، ج ۱، ص ۷۱۷.