نکتهها و پیامهای سوره عبس آیه

نکته‏ها و پیامهای سوره عبس آیه 17- 23:

1- انسانِ کافر و ناسپاس مورد لعن خداست.
تعبیر" قتل الانسان" نوعی نفرین و به گفته زمخشری در کشاف از بدترین انواع نفرین است، و" ما" در جمله" ما اکفر" به عنوان تعجب است، تعجب از کسی که از یک سو اینهمه اسباب هدایت در اختیار دارد، و از سوی دیگر اینهمه نعمتهای الهی شامل حال او است باز راه کفر و کفران را پیش می‏گیرد.

2- در شیوه تبلیغ گاهی باید برای گروهی تند سخن گفت.

3- از آنجا که سرچشمه سرکشیها و ناسپاسیها غالبا غرور است برای درهم شکستن این غرور میفرماید به آفرینش خود از نطفه ناچیز بنگرید تا از کفر و غرور دست بردارید.

4- آفرینش انسان تصادفی نیست، بلکه از روی حساب و کتاب و تقدیر و اندازه‏گیری است.

5- آفریدن، دلیل قدرت و اندازه‏گیری، دلیل حکمت است.

6- این نکته که می‏فرماید:" راه را برای انسان آسان ساخت" و نمی‏فرماید:" او را مجبور بر پیمودن این راه کرد" خود تاکید دیگری بر مساله آزادی اراده انسان و اختیار است.

7- خداوند با آسان کردن راه تکامل، اتمام حجت کرده است.

8- انسان دارای استعدادهای زیادی است که با پیمودن راه حق به تکامل می‏رسد.

9- انسان که مرگ و قبر را می‏بیند، چرا سرسختی می‏کند؟

10- تمام کارها در حقیقت منسوب به اوست.

11- معاد، جسمانی است.

12- با اینکه راه باز و حرکت آسان است، امّا گروهی وامانده‏اند.

13- توحید و نبوت و معاد در کنار یکدیگر مطرحند.

14- زمان وقوع قیامت تنها در اختیار خداست.

15- انسان از ابتدا تا انتها تحت تدبیر و در دست اوست.

16- در میان انواع برخوردهایی که با مردگان می‏شود، دفن آنها در گور، شیوه‏ای است که خداوند به انسان آموخته است. در آیه 31 سوره مائده می‏خوانیم: «فَبَعَثَ اللَّهُ غُراباً یَبْحَثُ فِی الْأَرْضِ لِیُرِیَهُ کَیْفَ یُوارِی سَوْأَةَ أَخِیهِ» آنگاه که قابیل در فکر چاره‏جویی و پنهان کردن جسد بی‏جان برادرش هابیل بود، خداوند با فرستادن کلاغی، دفن در خاک را به او آموخت.

17- در اینکه منظور از" انسان" در اینجا چه اشخاصی هستند؟ دو تفسیر وجود دارد:
نخست اینکه منظور انسانهایی هستند که در مسیر کفر و نفاق و انکار حق و ظلم و عصیان گام بر می‏دارند، به قرینه آیه 34 سوره ابراهیم که می‏فرماید: إِنَّ الْإِنْسانَ لَظَلُومٌ کَفَّارٌ" انسان بسیار ظالم و کافر و ناسپاس است".
تفسیر دیگر این است که همه انسانها را شامل می‏شود چرا که هیچکس (اعم از مؤمن و کافر) حق عبودیت و بندگی و اطاعت خدا را آن چنان که شایسته مقام با عظمت او است انجام نداده است.