علیرضا خانی شاعر ایوانغربی

دکتر "علیرضا خانی" شاعر، نویسنده و پژوهشگر کُرد، زاده‌ی ۳ بهمن ماه ۱۳۴۸ خورشیدی، در شهرستان ایوان استان ایلام است.
ایشان از سال‌های نوجوانی به سرودن شعر پرداخت و بعدها با شرکت در انجمن‌های مختلف ادبی و معاشرت با دیگر شعرای استان و کشور و نهایتاً با راه‌اندازی و اداره‌ی "انجمن ادبی نیما" نقش انکارناپذیری در رشد شعر ایوان داشت.
او تحصیلاتش را در رشته‌ی زبان انگلیسی تا مقطع کارشناسی و ارشد رشته‌ی ادبيات فارسی، ادامه داده و هم اکنون دانشجوی دکتری است و از سال ۱۳۸۳، به تدريس در دبيرستان‌ها و مراكز دانشگاهی در زادگاهش مشغول است.
وی از شاعران دو زبانه است علاوه بر شعر فارسی، شعر کُردی را به گویش کلهری می‌سراید، و همچنین در حوزه‌ی تحقیق و پژوهش نیز تحقیقات ارزنده و مقالات علمی را انجام و ارائه داده است، و در جشنواره‌ها و کنگره‌های متعدد در داخل و خارج از کشور شرکت نموده و اشعار کُردی و فارسی و مقالات خود را ارائه نموده، که مورد توجه، قرار گرفته است.


▪︎کتاب‌شناسی:
- تاریخ ادبیات کردستان در چند جلد پیوسته
- ما به صبح می‌رسیم. (مجموعه شعر فارسی)، انتشارات اهل قلم، ۱۳۷۶
- دیوان کُردی کامل شاکه و خان منصور ایوانی، انتشارات صلاح الدین ایوبی ارومیه، ۱۳۷۹
- حرف نزن (مجموعه شعر فارسی)، انتشارات عابد تهران، ۱۳۷۹
- شنەی وای شەمال، نشر باشور، ١٣٩٩
- آفاق و طوفان، نشر باشور، ۱۴۰۱
- اصطلاحات ادبی در سه زبان انگلیسی، فارسی و کُردی
- دیوان میرزا حیاتقلی رامیار (تصحیح و گردآوری)، نشر باشور، ۱۴۰۲
- نیشتمان (مجموعه شعر کُردی)
- رسم‌الخط کُردی گویش کلهری
- اریو حان، (تاریخ مفصل ایوان)
- دار، برنو، آتش (مجموعه شعر فارسی)
- اشعار متقدم ایوان (گردآوری)
- فرهنگ لغات کُردی کلهری
- اشعار فولکور کُردی
و...


▪مقالات:
- خوانش تطبیقی سازه‌های رمانتیسم در سروده‌های عباس محمود العقاد و سهراب سپهری
- عطار نیشابوری و پرندگان سمبولیک (با تکیه بر منطق‌الطیر)
- بررسی اصطلاحات و واژه‌های مربوط به اسامی خاص در زبان کُردی گویش کلهری گونه‌ی ایوانی
- بررسی کنش کلامی در برخی اشعار جان دان و پروین اعتصامی
- خوانش سنجشی و تاثیر ادب و هویت ایرانی بر شعر کُردی
- پژوهشی در افکار شاکه و خان منصور
- نیما نماینده‌ی ادبیات ما
- ادبیات معاصر ایران زمین
- اسطوره در شعر معاصر ایران
- ادبیات امروز کردستان
- شیرکو بی‌کس بر قله‌ی شعر امروز کردستان
- نقد و بررسی شعر ایلام
- زمزمه‌ی گنگیر (بررسی اشعار کُردی استان ایلام)
- زندگی و اندیشه‌ی محمد امین شیخ‌السلام (هیمن)
- تراژدی حلبچه
-ریشه‌ی تاریخی زبان کُردی و گویش‌های آن
- زندگی و اشعار شاکه و خان منصور
- ایلام در ترکیب اقتصادی نامناسب
- اصلاح نگرش
- هوره نخستین آواز بشری
- تحلیل وضعیت فرهنگ عمومی استان ایلام
- پلکان شعرواره‌ها بر دیوار کوتاه شعر
- اصطلاحات خویشاوندی در زبان کُردی گویش کلهری
- اسامی خاص در گویش کلهری گونه‌ی ایوانی
و...


▪ترجمه‌ها:
- ترجمه‌ی ۳۰ ماده‌ای حقوق بشر به زبان کُردی
- ترجمه‌ی داستان کوتاه متهم اثر آنتوان چخوف به زبان کُردی
- ترجمه‌ی داستان کوتاه گردنبند اثر گی دوموپاسان به زبان کُردی
- ترجمه‌ی داستان کوتاه یک آدم چقدر زمین می‌خواهد اثر لئو تولستوی
- ترجمه‌ی اشعار شیرکو بی‌کس به زبان فارسی
- ترجمه‌ی مسخ کافکا به زبان کُردی
و...


گردآوری و نگارش:
#زانا_کوردستانی