رحیمی
ર̷λħίɱί رحیمی:
اهل لغت در تعریف عاشورا گفته اند: عاشورا روز دهم محرم است بلکه روز نهم نیز گفته شده است.(1) به تعبیر دیگر: عاشورا و عشوراء با همزه روز دهم محرم است، بنا به قولی نهم محرم است.(2) اما مشهور نزد شیعه این است که عاشورا روز دهم محرم است، چنان چه علامه حلی در منتهی المطلب ج 2 ص 611 و محقق قمی در غنایم الایام ج 6 ص 78 و علامه مجلسی در مرآت العقول ج 16 ص 362 به این مطلب تصریح کرده اند، و اکثر اهل سنت نیز همانند شیعه همین روز را عاشورا می دانند، ابن حجر عسقلانی می گوید: اهل شرع در تعیین روز عاشورا اختلاف کرده اند ولی اکثرا قائلند که روز دهم محرم، روز عاشورا است.(3) شوکانی از نووی نقل می کند که جماهیر سلف و خلف عقیده دارند که عاشورا روز دهم محرم است.(4) به هر صورت قبل از نزول روزه ماه رمضان و تشریع آن، روزه گرفتن در روز عاشورا متداول بوده است به همین دلیل علمای شیعه مانند محقق نجفی در جواهر الکلام ج 17 ص 107 و محقق قمی در غنایم الایام ج 6 ص 78 قائل به وجوب شده اند، سید طباطبایی در مدارک ج 6، ص 264، نیز تمایل به وجوب نشان داده است، اما محقق سبزواری در ذخیره و علامه در تذکره و منتهی به نقل خلاف بسنده کرده اند. فقهاء اهل سنت مانند ابو حنیفه روزه عاشورا را واجب دانسته است، شافعی در یک قولش آن را واجب و در قول دیگرش آن را مستحب دانسته و می گوید بعد از نزول روزه رمضان، استحباب پیدا کرده است(5) صنعانی می گوید: روزه روز عاشورا که نزد جمهور روز دهم محرم است، قبل از وجوب روزه رمضان واجب بوده و بعد از تشریع روزه رمضان مستحب گردید.(6) اهل سنت در مورد روز عاشورا دو باور و دیدگاه مختلف دارند: 1. یک دسته کسانی هستند که روز عاشورا را روز عید و زینت و سرور و شادمانی می دانند، و به قصد تبرک و شکرانه کشتن امام حسین ـ علیه السلام ـ نور چشم رسول خدا و سید جوانان اهل بهشت آن روز را روزه می گیرند. روایت عمرو بن ابی یوسف می گوید: من شنیدم که معاویه روی منبر گفت روز عاشورا روز عید است، هر کس دوست دارد روزه بگیرد و هر کس نمی خواهد روزه بگیرد حرجی بر او نیست.(7) (با توجه به این که معاویه بن ابی سفیان قبل از حادثه کربلا فوت نموده پس مراد از معاویه بای غیر از او باشد )شریف رضی در این رابطه می گوید: مأتم فی العراق تعد ها امویه بالشام اعیاد ها(8) عزا و ماتمی که در عراق (بخاطر شهادت امام حسین ـ علیه السلام ـ در روز عاشورا) بر پا می شود امویان شام آن را عید خود می شمارند. مقریزی می گوید: در دوران حکومت فاطمیون در مصر، در روز عاشورا به خاطر شهادت حسین ـ علیه السلام ـ ماتم و سوگواری بر پا می شد، ولی هنگامی که بنی ایوب به حکومت رسیدند، آن ها در روز عاشورا با ریخت و پاش کردن غذا سرور و شادمانی بر پا می کردند، هم چنین به حمام رفته و تنظیف نموده و به چشم سرمه می کشیدند آنان این اعمال را در پیروی از روش و عادت اهل شام که حجاج بن یوسف ثقفی در زمان عبد الملک بن مروان، در مخالفت با شـیـعیان علی بن ابی طالب ـ علیه السلام ـ که روز عاشورا را روز اندوه و ماتم می دانند پیریزی کرده بود، انـجـام مـی دادنند(9). سقاف می گوید: این اخبار زیاد و کثیر العدد را برای دفن قضیه کربلا آوردند، لیکن قضیه کربلا به عظمت خود باقی ماند و آن ها بیچاره و فشل شدند.(10) بنابر این عید گرفتن، سرمه کشیدن، زینت کردن و برگزاری مراسم شادمانی و سرور، ازبدعت های پلید شجره خبثیه اموی بوده است، حجاج که از عدم حضورش در کربلا و سهیم نبودنش در ریختن خون سید جوانان اهل بهشت تأسف می خورد(11) در احیای سنت سیئه اموی، جدیت و تلاش فراوان نشان داد و خوش خدمتی خود را به ارباب و دشمنی شدید و بی حسابش نسبت به خاندان رسول خدا، به اثبات رساند.روایت جعفر بن عیسی به خوبی بر صحت مطالب فوق اشاره دارد، وی می گوید: از امام رضا ـ علیه السلام ـ از روزه روز عاشورا و آن چه مردم درباره آن می گفتند سئوال کردم، حضرت فرمود: ازروزه ابن مرجانه از من سئوال می کنی؟ روز عاشورا را آل زیاد به شکرانه کشتن امام حسین ـ علیه السلام ـ روزه می گیرند، آن روز برای خاندان محمد ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ و اهل اسلام شوم و نامیمون است، در روز شوم برای اهل اسلام روزه جایز و مبارک نیست، روز دوشنبه روز نحسی است که خداوند جان رسولش را در آن روز گرفت، ولی دشمنان ما به روز دوشنبه و عاشورا تبرک می جویند. روی این اساس وقتی زراره از امام صادق ـ علیه السلام ـ از روزه عاشورا سئوال کرد حضرت فرمود: هر کس ان روز را روزه بگیرد، نصیب و بهره او از روزه آن روز، نصیب و بهره ابن مرجانه و آل زیاد خواهد بود، گفتم نصیب آن ها از این روز چیست. فرمود: نصیب آن ها آتش است.(12) 2. دسته دیگر که اکثریت اهل سنت را تشکیل می دهند، روز عاشورا را بخاطر فضیلت ماه محرم بخصوص نهم و
اهل لغت در تعریف عاشورا گفته اند: عاشورا روز دهم محرم است بلکه روز نهم نیز گفته شده است.(1) به تعبیر دیگر: عاشورا و عشوراء با همزه روز دهم محرم است، بنا به قولی نهم محرم است.(2) اما مشهور نزد شیعه این است که عاشورا روز دهم محرم است، چنان چه علامه حلی در منتهی المطلب ج 2 ص 611 و محقق قمی در غنایم الایام ج 6 ص 78 و علامه مجلسی در مرآت العقول ج 16 ص 362 به این مطلب تصریح کرده اند، و اکثر اهل سنت نیز همانند شیعه همین روز را عاشورا می دانند، ابن حجر عسقلانی می گوید: اهل شرع در تعیین روز عاشورا اختلاف کرده اند ولی اکثرا قائلند که روز دهم محرم، روز عاشورا است.(3) شوکانی از نووی نقل می کند که جماهیر سلف و خلف عقیده دارند که عاشورا روز دهم محرم است.(4) به هر صورت قبل از نزول روزه ماه رمضان و تشریع آن، روزه گرفتن در روز عاشورا متداول بوده است به همین دلیل علمای شیعه مانند محقق نجفی در جواهر الکلام ج 17 ص 107 و محقق قمی در غنایم الایام ج 6 ص 78 قائل به وجوب شده اند، سید طباطبایی در مدارک ج 6، ص 264، نیز تمایل به وجوب نشان داده است، اما محقق سبزواری در ذخیره و علامه در تذکره و منتهی به نقل خلاف بسنده کرده اند. فقهاء اهل سنت مانند ابو حنیفه روزه عاشورا را واجب دانسته است، شافعی در یک قولش آن را واجب و در قول دیگرش آن را مستحب دانسته و می گوید بعد از نزول روزه رمضان، استحباب پیدا کرده است(5) صنعانی می گوید: روزه روز عاشورا که نزد جمهور روز دهم محرم است، قبل از وجوب روزه رمضان واجب بوده و بعد از تشریع روزه رمضان مستحب گردید.(6) اهل سنت در مورد روز عاشورا دو باور و دیدگاه مختلف دارند: 1. یک دسته کسانی هستند که روز عاشورا را روز عید و زینت و سرور و شادمانی می دانند، و به قصد تبرک و شکرانه کشتن امام حسین ـ علیه السلام ـ نور چشم رسول خدا و سید جوانان اهل بهشت آن روز را روزه می گیرند. روایت عمرو بن ابی یوسف می گوید: من شنیدم که معاویه روی منبر گفت روز عاشورا روز عید است، هر کس دوست دارد روزه بگیرد و هر کس نمی خواهد روزه بگیرد حرجی بر او نیست.(7) (با توجه به این که معاویه بن ابی سفیان قبل از حادثه کربلا فوت نموده پس مراد از معاویه بای غیر از او باشد )شریف رضی در این رابطه می گوید: مأتم فی العراق تعد ها امویه بالشام اعیاد ها(8) عزا و ماتمی که در عراق (بخاطر شهادت امام حسین ـ علیه السلام ـ در روز عاشورا) بر پا می شود امویان شام آن را عید خود می شمارند. مقریزی می گوید: در دوران حکومت فاطمیون در مصر، در روز عاشورا به خاطر شهادت حسین ـ علیه السلام ـ ماتم و سوگواری بر پا می شد، ولی هنگامی که بنی ایوب به حکومت رسیدند، آن ها در روز عاشورا با ریخت و پاش کردن غذا سرور و شادمانی بر پا می کردند، هم چنین به حمام رفته و تنظیف نموده و به چشم سرمه می کشیدند آنان این اعمال را در پیروی از روش و عادت اهل شام که حجاج بن یوسف ثقفی در زمان عبد الملک بن مروان، در مخالفت با شـیـعیان علی بن ابی طالب ـ علیه السلام ـ که روز عاشورا را روز اندوه و ماتم می دانند پیریزی کرده بود، انـجـام مـی دادنند(9). سقاف می گوید: این اخبار زیاد و کثیر العدد را برای دفن قضیه کربلا آوردند، لیکن قضیه کربلا به عظمت خود باقی ماند و آن ها بیچاره و فشل شدند.(10) بنابر این عید گرفتن، سرمه کشیدن، زینت کردن و برگزاری مراسم شادمانی و سرور، ازبدعت های پلید شجره خبثیه اموی بوده است، حجاج که از عدم حضورش در کربلا و سهیم نبودنش در ریختن خون سید جوانان اهل بهشت تأسف می خورد(11) در احیای سنت سیئه اموی، جدیت و تلاش فراوان نشان داد و خوش خدمتی خود را به ارباب و دشمنی شدید و بی حسابش نسبت به خاندان رسول خدا، به اثبات رساند.روایت جعفر بن عیسی به خوبی بر صحت مطالب فوق اشاره دارد، وی می گوید: از امام رضا ـ علیه السلام ـ از روزه روز عاشورا و آن چه مردم درباره آن می گفتند سئوال کردم، حضرت فرمود: ازروزه ابن مرجانه از من سئوال می کنی؟ روز عاشورا را آل زیاد به شکرانه کشتن امام حسین ـ علیه السلام ـ روزه می گیرند، آن روز برای خاندان محمد ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ و اهل اسلام شوم و نامیمون است، در روز شوم برای اهل اسلام روزه جایز و مبارک نیست، روز دوشنبه روز نحسی است که خداوند جان رسولش را در آن روز گرفت، ولی دشمنان ما به روز دوشنبه و عاشورا تبرک می جویند. روی این اساس وقتی زراره از امام صادق ـ علیه السلام ـ از روزه عاشورا سئوال کرد حضرت فرمود: هر کس ان روز را روزه بگیرد، نصیب و بهره او از روزه آن روز، نصیب و بهره ابن مرجانه و آل زیاد خواهد بود، گفتم نصیب آن ها از این روز چیست. فرمود: نصیب آن ها آتش است.(12) 2. دسته دیگر که اکثریت اهل سنت را تشکیل می دهند، روز عاشورا را بخاطر فضیلت ماه محرم بخصوص نهم و
- ۵.۵k
- ۱۹ مهر ۱۳۹۵
دیدگاه ها (۱۳)
در حال بارگزاری
خطا در دریافت مطلب های مرتبط