کوروش بزرگ در شاهنامه (قسمت دهم):

قیام فریدون و قیام کوروش:
شباهت بعدی که می‌توان به شمار آورد، قیام هر دوی این اشخاص علیه شاه پیشین است. فریدون با همراهی کاوه آهنگر یک قیام به یادماندنی را علیه ضحاک (آژی‌دهاک) در اسطوره‌های ایرانی رقم می‌زند. از طرفی بر اساس گفته مورخان یونانی مانند هرودوت کوروش علیه آستیاگ به پا می‌خیزد.
این دو مقابله به نتیجه می‌رسد و باعث بهبود اوضاع می‌شود.
یکسانی کوروش و فریدون در خارج از شاهنامه:
می‌دانیم فتح بابل از مهم ترین اقدامات کوروش بزرگ بوده است و جالب آنکه اگر دیگر منابع ایرانی را بررسی کنیم، ارتباط ضحاک (آژی‌دهاک) را با شهر بابِل می‌بینیم. فریدون بر ضحاک پیروز شد و او را اسیر کرد و در کوه دماوند حبس نمود. هرچند ویژگی‌هایی که از مکان نخستین ضحاک در شاهنامه گفته می‌شود هم به وضعیت جغرافیایی بابل نزدیک است. اما در منابع دیگر واژه بابل مستقیماً اشاره می‌شود.
برای مثال صاحب مجمل التواریخ و القصص درباره ضحاک (آژی‌دهاک) می‌گوید:
«ضحاک، یعنی خندناک. و اژدهاک گفتند سبب آن علت که بر کتف بود، … و «تاج» جد او بود که عرب از نسل اواَند و بزمین بابل نشست …» (مجمل التواریخ و القصص، ص ۲۶).
در فارسنامه ابن بلخی هم گفته می‌شود:
«از بهر آن او را اژدهاق گفتندی که او جادو بود و به بابل پرورش یافته بود و جادویی بآموخته و روزی خویشتن را بر صورت اژدهایی بنمود» (ابن بلخی، ١٣٧۴: ص ١٠٧).
با توجه به آثار باستانی یافته شده، فتح بابل به دست #کوروش_بزرگ، از مهم ترین وقایع آن دوران است. #استوانه_کوروش که یکی از بی‌مانند ترین آثار باستانی از لحاظ محتوا در آن روزگار است، به فتح این شهر توسط کوروش و چگونگی رفتار آن با مردمان و فتح قلوب آنها توسط کوروش بزرگ اشاره می‌کند. این درحالی است که بر اساس گفته گزنفون در کوروش‌نامه، فتح بابل در ادامه اقدام پدافندی کوروش در برابر دشمنانی است که در ابتدا قصد حمله داشتند (ن.ک: گزنفون، دفتر ٣، بخش ٣ و دفتر ٧، بخش ۵). می‌توان گفت وقتی خاطرات دوران کوروش در حافظه جمعی باقی مانده و آمیختگی‌ها رخ داده است، بخشی از خاطرات کوروش در قالب فریدون جای گرفته است، بسیاری از دشمنان او در قالب ضحاک ترسیم شده‌اند و مهم ترین فتح کوروش که بابل بوده هم با عنوان مکان ضحاک، در یادها باقی مانده است.

قسمت قبلی: https://wisgoon.com/pin/58040369/
قسمت بعدی: https://wisgoon.com/pin/58040500/