بسم الله الرحمن الرحیم
بسم الله الرحمن الرحیم
پاسخ قسمت اول :
علّت و معلول - هیچ پدیده یا حادثه ای، از هیچ یا خود به خود پدید نمی آید، لذا هر چه هست، سبب پیدایشی دارد که به آن علّت گفته میشود و به آن چه به واسطۀ علّت پدید آمده، معلول گفته میشود؛ مانند آن که بگویید : علّت به نقطۀ جوش رسیدن آب در این ظرف، حرارت می باشد.
در عالَم هستی، چیزی به نام تصادف وجود دارد؛ چرا که هر چیزی اندازه های دقیقی دارد؛ اما انسان دربارۀ اتفاقی که به عللش پی نبرده باشد، تصادف میگوید! مانند آن که بگویند: در رانندگی بین دو خودرو تصادف رخ داد - تصادفاً او را دیدم - یا آن که بگویند: عالَم هستی، تصادفاً به وجود آمده است!
کاملترین و سادهترین تعریف را امیر المؤمنین علیه السلام فرمودهاند: كُلُّ مَعْروفٍ بِنَفْسِهِ مَصْنوعٌ، و كُلُّ قائمٍ في سِواهُ مَعْلولٌ -هر چه که به خودش شناخته شود چیستی داشته باشد ؛ مصنوع است و هر چه متکی به غیر خود باشد، معلول است.(نهج البلاغه، خطبه 186)
یعنی اگر توانستید بشناسید و بگویید: این زمین است - آن آسمان است - این ابر است - این گیاه، حیوان یا انسان است؛ همه مصنوع و معلول میباشند؛ یعنی دیگری آنها را به وجود آورده است.
1- علّت فاعلی - فاعل، یعنی: کنندۀ کار، و علّت فاعلی، یعنی: علّتی که سبب پیدایش چیزی شده و آن را به وجود آورده است؛ یا به تعبیری : معلول، بنا بر اراده، قدرت و توان آن علّت پدید آمده و هستیاش را از او گرفته است.
اگر چه به صورت اعتباری، به انجام دهندۀ هر کاری، میتوان علّت فاعلی اطلاق نمود، اما علّت فاعلی حقیقی همه چیز، خداوند خالق، مالک و ربّ میباشد: اللَّهُ خَالِقُ كُلِّ شَيْءٍ وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ وَكِيلٌ -خدا آفریننده پدید آورندۀ هر چیزی است و او بر هر چیزی نگهبان و کارساز است.(سوره زمر آیه 62)
2- علّت صوری - هر شیء مُرکبی، از ماده و صورت تشکیل شده است؛ بنابراین، علّت صوری در مورد اجسام مُرکب مصداق دارد. پیدایش هر مُرکبی، متوقف بر صورت می باشد.
به عنوان مثال: به خودتان، دست و پا و سایر اعضا و اجزای بدن، یا به کوه و دریا و آن چه در طبیعت است بنگرید که تا صورت نداشته باشند، دیده نمی شوند.
لذا تمامی تشیخصها و تمیزها، بر اساس صورت به انجام می رسند. ممکن است صورت ذهنی باشد که آن نیز از این قواعد خارج نمیباشد.
خداوند متعال در قرآن کریم فرمود: الَّذِي خَلَقَكَ فَسَوَّاكَ فَعَدَلَكَ - همان خدايی كه تو را آفريد و منظم ساخت.(7)
فِي أَيِّ صُورَةٍ مَا شَاءَ رَكَّبَكَ - و در هر صورتی میخواست تو را تركيب نمود.(8) (سوره انفطار آیه 7 و 8)(ادامه دارد...)
پاسخ قسمت اول :
علّت و معلول - هیچ پدیده یا حادثه ای، از هیچ یا خود به خود پدید نمی آید، لذا هر چه هست، سبب پیدایشی دارد که به آن علّت گفته میشود و به آن چه به واسطۀ علّت پدید آمده، معلول گفته میشود؛ مانند آن که بگویید : علّت به نقطۀ جوش رسیدن آب در این ظرف، حرارت می باشد.
در عالَم هستی، چیزی به نام تصادف وجود دارد؛ چرا که هر چیزی اندازه های دقیقی دارد؛ اما انسان دربارۀ اتفاقی که به عللش پی نبرده باشد، تصادف میگوید! مانند آن که بگویند: در رانندگی بین دو خودرو تصادف رخ داد - تصادفاً او را دیدم - یا آن که بگویند: عالَم هستی، تصادفاً به وجود آمده است!
کاملترین و سادهترین تعریف را امیر المؤمنین علیه السلام فرمودهاند: كُلُّ مَعْروفٍ بِنَفْسِهِ مَصْنوعٌ، و كُلُّ قائمٍ في سِواهُ مَعْلولٌ -هر چه که به خودش شناخته شود چیستی داشته باشد ؛ مصنوع است و هر چه متکی به غیر خود باشد، معلول است.(نهج البلاغه، خطبه 186)
یعنی اگر توانستید بشناسید و بگویید: این زمین است - آن آسمان است - این ابر است - این گیاه، حیوان یا انسان است؛ همه مصنوع و معلول میباشند؛ یعنی دیگری آنها را به وجود آورده است.
1- علّت فاعلی - فاعل، یعنی: کنندۀ کار، و علّت فاعلی، یعنی: علّتی که سبب پیدایش چیزی شده و آن را به وجود آورده است؛ یا به تعبیری : معلول، بنا بر اراده، قدرت و توان آن علّت پدید آمده و هستیاش را از او گرفته است.
اگر چه به صورت اعتباری، به انجام دهندۀ هر کاری، میتوان علّت فاعلی اطلاق نمود، اما علّت فاعلی حقیقی همه چیز، خداوند خالق، مالک و ربّ میباشد: اللَّهُ خَالِقُ كُلِّ شَيْءٍ وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ وَكِيلٌ -خدا آفریننده پدید آورندۀ هر چیزی است و او بر هر چیزی نگهبان و کارساز است.(سوره زمر آیه 62)
2- علّت صوری - هر شیء مُرکبی، از ماده و صورت تشکیل شده است؛ بنابراین، علّت صوری در مورد اجسام مُرکب مصداق دارد. پیدایش هر مُرکبی، متوقف بر صورت می باشد.
به عنوان مثال: به خودتان، دست و پا و سایر اعضا و اجزای بدن، یا به کوه و دریا و آن چه در طبیعت است بنگرید که تا صورت نداشته باشند، دیده نمی شوند.
لذا تمامی تشیخصها و تمیزها، بر اساس صورت به انجام می رسند. ممکن است صورت ذهنی باشد که آن نیز از این قواعد خارج نمیباشد.
خداوند متعال در قرآن کریم فرمود: الَّذِي خَلَقَكَ فَسَوَّاكَ فَعَدَلَكَ - همان خدايی كه تو را آفريد و منظم ساخت.(7)
فِي أَيِّ صُورَةٍ مَا شَاءَ رَكَّبَكَ - و در هر صورتی میخواست تو را تركيب نمود.(8) (سوره انفطار آیه 7 و 8)(ادامه دارد...)
- ۵۰۰
- ۲۰ آبان ۱۴۰۴
دیدگاه ها (۰)
در حال بارگزاری
خطا در دریافت مطلب های مرتبط