بسم الله الرحمن الرحیم

بسم الله الرحمن الرحیم
پاسخ قسمت دوم :
و چقدر جامع است، رسالۀ حقوق از امام سجاد علیه السلام، که از حق اعضای بدن، گرفته، تا حق پدر و مادر، همسایه و ...، همه را بیان نموده‌اند.
حق گرفتنی است، نه دادنی : این شعار که در اذهان عمومی به صورت یک قاعده مطرح می‌شود؛ ناظر به روابط و تعامل فردی و اجتماعی آدمیان با یکدیگر، به ویژه رابطۀ ظالم و مظلوم است و بر گرفته از بیان نورانی امیر المؤمنین، حضرت امام علی علیه السلام می‌باشد که فرمودند: لايَمْنَعُ الضَّيْمَ الذَّليلُ، وَ لايُدْرَكُ الْحَقُّ اِلاّ بِالْجِدِّ - افراد ناتوان و ذلیل - و به تعبیری ترسو، هرگز نمى‌توانند ستم را از خود دور کنند؛ و حق جز با تلاش و کوشش به دست نمى‌آید (نهج البلاغه، خطبه 29)
معنای درک، به مراتب گسترده‌تر از به دست آوردن است، وکمبود کلمات جایگزین سبب اکتفا به این برگردان ترجمه شده است؛ وگرنه برای درک، ابتدا باید شناخت، سپس با تمام وجود فهم نمود و سپس برای به دست آوردنش تلاش و جدّیت نمود.
بدیهی است که هیچ ظالمی، به حق خودش قانع نیست و حقوق دیگران را رعایت نمی کند که اگر می‌کرد، دیگر ظالم نبود و ظلمی اتفاق نمی‌ افتاد.
در فرهنگ اسلامی، ظالم و مظلوم و یا مستبکر و مستضعف، هر دو مقصر و مورد غضب و لعن الهی هستند، مگر آن که شخص یا جامعه‌ای چنان تحت فشار نظام سلطه و محرومیت واقع شده باشند که نتوانند از حقوق خود دفاع کنند و به ظالم اجازه و امکان ظلم ندهند.
در قرآن مجید فرمود: لَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلَنَا بِالْبَيِّنَاتِ وَأَنْزَلْنَا مَعَهُمُ الْكِتَابَ وَالْمِيزَانَ لِيَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ - ما رسولان خود را با دلايل روشن فرستاديم، و با آنها كتاب آسمانى و ميزان ملاک شناسايى حقّ از باطل و سنجش نازل كرديم تا مردم قيام به عدالت كنند.(سوره حدید بخشی از آیه 25)
همین آیۀ کریمه، حاکی از آن است که رسیدن به حق و حقوق و برپایی قسط و عدل، مستلزم قیام عمومی می‌باشد.
اگر مردم، دست از شرک بردارند و حول محور اسلام، قرآن کریم و ولایت الهی، اجتماع و وحدت کنند و در صفی واحد علیه ظلم و ظالم قیام کنند، دیگر از ظالم کاری بر نمی آید.
امیرالمؤمنین، امام علی علیه السلام نیز به همین مهم تصریح نمودند و فرمودند: حق جز با تلاش جدی، محقق نمی‌گردد.
خداشناسی،خداپرستی، ایمان، تقوا و معاد گرایی، ولایتمداری و تقرب به ربّ العالمین که همه حق هستند نیز بدون تلاش جدی، محقق نمی‌ گردند.(ادامه دارد...)