خداوند متعال ابتدا با دلایل عقلی و شواهد شهودی متذک

✍ - خداوند متعال، ابتدا با دلایل عقلی و شواهد شهودی، متذکر می‌گردد که واحد و احد است و شبیه و شریکی ندارد و برای اثبات بیشتر و رساندن به یقین، با پرسش‌هایی به فکر وامی دارد که آیا خالق، مالک، ربّ و إله دیگری وجود دارد و سپس می‌فرماید: «اگر نظر دیگری دارید، دلیل عقلی و شاهد بیاورید»:
«أَمَّنْ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَأَنْزَلَ لَكُمْ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَنْبَتْنَا بِهِ حَدَائِقَ ذَاتَ بَهْجَةٍ مَا كَانَ لَكُمْ أَنْ تُنْبِتُوا شَجَرَهَا أَإِلَهٌ مَعَ اللَّهِ بَلْ هُمْ قَوْمٌ يَعْدِلُونَ» (النّمل، 60)
- [آيا إله‌های کاذبی که برگزیدید، حق هستند] بهترند يا كسی كه آسمان و زمين را آفريده و برای شما از آسمان آبی فرستاد كه با آن باغهائی زيبا و سرور انگيز رويانديم، و شما قدرت نداشتيد درختان آنرا برويانيد، آيا معبود ديگری با خداست‌؟! نه، آنها گروهی هستند كه (از روی نادانی و ...) مخلوقات خدا را در رديف او قرار می‏دهند.
«أَمَّنْ يَبْدَأُ الْخَلْقَ ثُمَّ يُعِيدُهُ وَمَنْ يَرْزُقُكُمْ مِنَ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ أَإِلَهٌ مَعَ اللَّهِ قُلْ هَاتُوا بُرْهَانَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ» (النّمل، 64)
- يا كسی كه آفرينش را آغاز كرد، و سپس آنرا تجديد می‏كند، و كسی كه شما را از آسمان و زمين روزی می‏دهد، آيا معبودی با خداست ؟ بگو دليل‌تان را بياوريد اگر راست می‏گوئيد.
ب - اما، به فرض دوم که برای روشن‌تر نمودن و اثبات یقینی واقعیت می‌باشد، پس از تذکر به مالکیت مطلق خود بر هر چه هست، پاسخ می‌دهد:
«لَوْ كَانَ فِيهِمَا آلِهَةٌ إِلَّا اللَّهُ لَفَسَدَتَا فَسُبْحَانَ اللَّهِ رَبِّ الْعَرْشِ عَمَّا يَصِفُونَ» (الأنبیاء، 22)
- اگر در آن دو (آسمان و زمين) خدايانی (قابل پرستش) جز الله بود، فاسد می‏شدند (و نظام جهان برهم می‏خورد) منزه است خداوند پروردگار عرش از توصيفی كه آنها می‏كنند.
دقت شود که نمی‌فرماید: «اگر خالفی جز او وجود می‌داشت»، چرا که همگان می‌دانند که هر چه هست، پدیده است و مخلوق نمی‌تواند خالق باشد؛ بلکه می‌فرماید: «اگر إله دیگری وجود می‌داشت»، یعنی «اگر خدای قابل پرستش دیگری وجود می‌داشت، عالم تباه می‌شد».
●- خداوند سبحان، در آیۀ دیگری بیان می‌فرماید که چرا اگر إله دیگری وجود می‌داشت، همه چیز فاسد [تباه و نابود] می‌شد:
«مَا اتَّخَذَ اللَّهُ مِنْ وَلَدٍ وَمَا كَانَ مَعَهُ مِنْ إِلَهٍ إِذًا لَذَهَبَ كُلُّ إِلَهٍ بِمَا خَلَقَ وَلَعَلَا بَعْضُهُمْ عَلَى بَعْضٍ سُبْحَانَ اللَّهِ عَمَّا يَصِفُونَ» (المؤمنون، 91)
- خدا هرگز فرزندی برای خود برنگزيده، و إله (معبود) ديگری با او نيست .