افسانه جشن سده

افسانه جشن سده:

در شاهنامه فردوسی داستان پیدایش آتش با استادی تمام توسط حکیم توس بیان شده است.

این داستان به طور خلاصه از این قرار است :

روزی هوشنگ به صحرا رفته بود و مار سیاهی را مشاهده کرد . سنگی برداشت و به او انداخت . سنگ ناگاه به سنگ دیگری برخورد کرد و از بهم خوردن این دو سنگ آتش روشن شد .هوشنگ دستور داد به مناسبت پیدایش فروغ ایزدی جشن گرفتند و شادی کردند و در هنگام پرستش آنرا قبله خود قرار دادند.


نام سده:

نام سده با عدد سد ارتباط دارد . اما درباره دلیل آنگفته ها زیاد است.

مهم ترین موضوعی که بیان می شود این است که سد روز از زمستان بزرگ می گذرد.

در بندهش فصل بیست و پنج ، فقره هفت می گوید : « از هرمزد روز ( روز نخست ) در فروردین ماه تا انیران (انارام) روز (روز سی ام ) مهر ماه هفت ماه تابستان است و از هرمزد روز در آبان ماه تا اسفند ماه و انجام پنجه و پنج روز کبیسه پنج ماه زمستان است »

بنا بر این سال به دو بخش تابستان بزرگ و زمستان بزرگ تقسیم می شده است که زمستان بزرگ از آبان ماه آغاز می شده است . جشن سده ، سد روز از آبان فاصله دارد که سده یا ستَه نامیده می شود . جالب آن است که جشن سده در آبان روز از بهمن هم قرار دارد و سد روز بعد از آبان ماه است.

ابوریحان بیرونی در «التفهیم» نیز درباره ی نامگذاری جشن سده آورده است :«... و اما سبب نامش چنان است که از آن تا نوروز پنجاه روز است و پنجاه شب ...»

برخی گفته اند چون عدد فرزندان کیومرث به سد رسید، جشنی بزرگ برپا کرد و آتشی فراوان افروختند و آن را سده نام نهادند.

همچنی برخی معتقدند که همراهان هوشنگ هنگامی که به کوه رفت و آن اتفاق افتاد سد نفر بوده است.

اما نام سده در اقوام گوناگون ایران زمین متفاوت است . در خراسان «سَرِه»، در نواحی اراک «جشن چوپانان»، در خمین «کُردِه»، در دلیجان «هَله هَله» و در بَدَخشان تاجیکستان به نام «خِرپَچار». در فراهان، سنگسر سمنان، چهار روز پیش و پس از سده را «چاروچار» و سردترین شب زمستان میدانند.

#ما_ایرانی_هستیم