بسم الله الرحمن الرحیم
بسم الله الرحمن الرحیم
پاسخ قسمت سوم :
إِنَّ الْإِنْسَانَ لَفِي خُسْرٍ - در حقیقت، انسانها همه در زيانند اصل و فرع را با هم از دست می دهند.(2)
إِلَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَتَوَاصَوْا بِالْحَقِّ وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ - مگر كسانی كه ايمان آورده، و اعمال صالح انجام دادهاند و میدهند و يكديگر را به حق سفارش كرده، ويكديگر را به شكيبائی و استقامت توصيه نموده و میننماید.(3)(سوره عصر آیه 2 و 3)
این دسته نیز خود را دوست دارند و خود خواه میباشند، چرا که رشد و تکامل خود را میخواهند و حتی میل و رغبت آنها به بهشت جاوید، برای قُرب، راحتی، رفاه و سعادت ابدی خودشان میباشد، اما با توجه به تعریفی که از خود - مَن دارند، ظرفی محدود و بسته و بخیل نیستند و خروجی دارند، تا جایی که حتی از مال و جان خود نیز برای رشد و تکامل اجتماعی میگذرند و بدین سبب، خودشان به رشد و تعالی میرسند.
خداوند سبحان، در کلام وحی، این دو گروه را چنین توصیف نموده است: رَضُوا بِأَنْ يَكُونُوا مَعَ الْخَوَالِفِ وَطُبِعَ عَلَى قُلُوبِهِمْ فَهُمْ لَا يَفْقَهُونَ - یک گروه من گرایانِ خودپرست و خود خواه، راضى شدند كه با خانه نشينان باشند و بر دلهايشان مهر زده شده است در نتيجه قدرت درك ندارند.(87)
لَكِنِ الرَّسُولُ وَالَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ جَاهَدُوا بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنْفُسِهِمْ وَأُولَئِكَ لَهُمُ الْخَيْرَاتُ وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ - ولی پیامبر و کسانی که با او ایمان آوردند، با اموال و جانهایشان جهاد تلاش دشمن ستیز کردند؛ اینانند که همه خیرات دنیا و آخرت برای آنان است و اینانند که رستگارند.(88)(سوره توبه آیه 87 و 88)
دو نوع خود خواهی خوب و بد : مرحوم علامه، آیت الله محمد تقی جعفری رحمة الله علیه، نوشته است: به اتفاق نظرِ همۀ زیست شناسان و صاحبنظرانِ علوم انسانی، خود خواهی حیات، چه در صورت فردی و چه در حال تشکّل جمعی، یک اصل کلّی و استثناء ناپذیر است. حیات، پدیدهای است که تکاپو برای جلب عوامل ادامۀ خود و دفع هر گونه عامل مزاحم بقای خود، بارزترین مختصّات آن است.
این اصل، با عبارات گوناگون مطرح می شود؛ مانند: صیانت ذات - حبّ ذات - خود خواهی طبیعی - خود داشتن - تکاپو در راه حراست و بقای حیات.
ما این خود خواهی را بر دو قسمت مهم تقسیم میکنیم:
1- خود خواهی مثبت - معقول؛
2- خود خواهی منفی که عامل زوال خود را در خود میپروراند.(کتاب تمدنها، مبانی و ارتباطات، ص 16)
بنابراین، اصل خود خواهی که در فطرت انسان نهادینه شده است، لازمۀ حیات طبیعی و مادی، حیات روحی و حیات معقول، و حیات فردی و اجتماعی می باشد؛ اما اگر این خود دوستی، مبتنی بر تعریف انسان به عنوان نوعی از حیوانات باشد و منجر به خود پرستی و مَن گرایی گردد، همین فجایعی را به بار می آورد که در جهان و عملکرد نظامات سلطه، یا افراد ظالم و فاسق و فاسد شاهدیم!(پایان)
پاسخ قسمت سوم :
إِنَّ الْإِنْسَانَ لَفِي خُسْرٍ - در حقیقت، انسانها همه در زيانند اصل و فرع را با هم از دست می دهند.(2)
إِلَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَتَوَاصَوْا بِالْحَقِّ وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ - مگر كسانی كه ايمان آورده، و اعمال صالح انجام دادهاند و میدهند و يكديگر را به حق سفارش كرده، ويكديگر را به شكيبائی و استقامت توصيه نموده و میننماید.(3)(سوره عصر آیه 2 و 3)
این دسته نیز خود را دوست دارند و خود خواه میباشند، چرا که رشد و تکامل خود را میخواهند و حتی میل و رغبت آنها به بهشت جاوید، برای قُرب، راحتی، رفاه و سعادت ابدی خودشان میباشد، اما با توجه به تعریفی که از خود - مَن دارند، ظرفی محدود و بسته و بخیل نیستند و خروجی دارند، تا جایی که حتی از مال و جان خود نیز برای رشد و تکامل اجتماعی میگذرند و بدین سبب، خودشان به رشد و تعالی میرسند.
خداوند سبحان، در کلام وحی، این دو گروه را چنین توصیف نموده است: رَضُوا بِأَنْ يَكُونُوا مَعَ الْخَوَالِفِ وَطُبِعَ عَلَى قُلُوبِهِمْ فَهُمْ لَا يَفْقَهُونَ - یک گروه من گرایانِ خودپرست و خود خواه، راضى شدند كه با خانه نشينان باشند و بر دلهايشان مهر زده شده است در نتيجه قدرت درك ندارند.(87)
لَكِنِ الرَّسُولُ وَالَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ جَاهَدُوا بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنْفُسِهِمْ وَأُولَئِكَ لَهُمُ الْخَيْرَاتُ وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ - ولی پیامبر و کسانی که با او ایمان آوردند، با اموال و جانهایشان جهاد تلاش دشمن ستیز کردند؛ اینانند که همه خیرات دنیا و آخرت برای آنان است و اینانند که رستگارند.(88)(سوره توبه آیه 87 و 88)
دو نوع خود خواهی خوب و بد : مرحوم علامه، آیت الله محمد تقی جعفری رحمة الله علیه، نوشته است: به اتفاق نظرِ همۀ زیست شناسان و صاحبنظرانِ علوم انسانی، خود خواهی حیات، چه در صورت فردی و چه در حال تشکّل جمعی، یک اصل کلّی و استثناء ناپذیر است. حیات، پدیدهای است که تکاپو برای جلب عوامل ادامۀ خود و دفع هر گونه عامل مزاحم بقای خود، بارزترین مختصّات آن است.
این اصل، با عبارات گوناگون مطرح می شود؛ مانند: صیانت ذات - حبّ ذات - خود خواهی طبیعی - خود داشتن - تکاپو در راه حراست و بقای حیات.
ما این خود خواهی را بر دو قسمت مهم تقسیم میکنیم:
1- خود خواهی مثبت - معقول؛
2- خود خواهی منفی که عامل زوال خود را در خود میپروراند.(کتاب تمدنها، مبانی و ارتباطات، ص 16)
بنابراین، اصل خود خواهی که در فطرت انسان نهادینه شده است، لازمۀ حیات طبیعی و مادی، حیات روحی و حیات معقول، و حیات فردی و اجتماعی می باشد؛ اما اگر این خود دوستی، مبتنی بر تعریف انسان به عنوان نوعی از حیوانات باشد و منجر به خود پرستی و مَن گرایی گردد، همین فجایعی را به بار می آورد که در جهان و عملکرد نظامات سلطه، یا افراد ظالم و فاسق و فاسد شاهدیم!(پایان)
- ۲۳۰
- ۰۴ شهریور ۱۴۰۴
دیدگاه ها (۰)
در حال بارگزاری
خطا در دریافت مطلب های مرتبط